Đĩa đệm là lớp ”nệm” lót nằm giữa các đốt sống giúp giảm xóc và giảm ma sát, tránh tổn thương xương cột sống trong quá trình vận động. Một đĩa đệm được cấu tạo nên từ 2 phần: Phần bao bọc bên ngoài là những sợi hình khuyên và dai gọi là bao xơ, còn phần nằm bên trong có đặc tính mềm và sền sệt dạng gel gọi là nhân nhầy.
Khi vòng bao sơ bị nứt hoặc rách, nhân nhầy se tràn ra ngoài, chèn ép dây thần kinh gây đau nhức dọc cột sống và tê mỏi tay chân. Hiện tượng này chính là thoát vị đĩa đệm mà nếu không được điều trị sớm, khi nhân nhầy chèn ép lên rễ thần kinh hoặc lọt vào ống sống dẫn đến nguy cơ bại liệt và ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan khác như ruột, bàng quang.
Đĩa đệm của bất kỳ vị trí nào trong cột sống cũng đều có thể bị thoát vị. Tuy nhiên, tình trạng thoát vị đĩa đệm cột sống xảy ra phổ biến nhất là ở cột sống thắt lưng và cột sống cổ bởi các đốt sống ở hai điểm này di động hơn cả (cử động liên tục để đáp ứng nhu cầu vận động của cơ thể).
Thoát vị đĩa đệm cột sống cổ thường gây ra cảm giác đau nhức lan tỏa từ cổ, vai, cánh tay đến bàn tay. Bên cạnh đó, bạn cũng có thể nhận thấy cánh tay hoặc bàn tay bị tê và yếu đi đáng kể.
Mặc dù, đĩa đệm vùng cột sống cổ bị thoát vị chủ yếu do chấn thương hoặc làm việc sai tư thế, nhưng không loại trừ trường hợp tự phát. Thêm nữa, không phải ai bị thoát vị đĩa đệm vùng cổ cũng biểu hiện hiện đau, tê rõ ràng ngay từ khi khởi phát, thế nên việc thăm khám và chụp phim là cơ sở để chẩn đoán chính xác bệnh lý.
Cũng như đốt sống cổ, thắt lưng là nơi phải chịu áp lực vận động lớn nên tổn thương đĩa đệm là khó tránh khỏi. Và khi đĩa đệm ở cột sống thắt lưng gặp trục trặc sẽ gây ra các cơn đau chạy từ lưng xuống mông, đùi, cẳng chân và bàn chân.
Bệnh thoát vị đĩa đệm thắt lưng dẫn đến yếu hoặc tê hai chân và giảm phản xạ ở đầu gối, mắt cá chân. Nguy hiểm hơn, những người gặp phải vấn đề này có thể phải đối mắt với chứng rối loạn chức năng đường ruột và bàng quang (chèn ép đuôi ngựa), ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
Thoát vị đĩa đệm rất hiếm khi xảy ra tại vùng đốt sống ngực vì cấu trúc của phần đốt sống này khá cố định, được liên kết chặt chẽ với các xương sườn để bảo vệ các cơ quan nội tạng. Do đó, khi nhắc đến thoát vị đĩa đệm, người ta nghĩ ngay đến đĩa đệm đốt sống cổ hoặc đĩa đệm thắt lưng.